Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar nelerdir ?Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını,kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını kimler verir ?Disiplin cezası uygulanırken hangi aşamalar takip edilir ?
Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir. Şimdi daha detaylı disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurulları inceleyelim.İlgili konuyu incelemek için 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu’na bakalım.
Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar:
Madde 126 – (Değişik birinci fıkra: 29/11/1984 –KHK-243/27 md.)Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir.
(Değişik fıkralar: 12/5/1982 -2670/32 md):Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağ-lı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir.Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 güniçinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.Özel kanunların disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullarla ilgili hükümleri saklı-dır.
Zamanaşımı:
Madde 127 –(Değişik: 12/5/1982 -2670/33 md.): Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hal-lerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama,aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına,b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Karar süresi:Madde 128 –(Değişik: 12/5/1982 -2670/34 md.):Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlan-dığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar.Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kara-rını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15gün içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır.Yüksek disiplin kurullarının karar usulü, memurun hakkı
Madde 129 –(Değişik: 12/5/1982 -2670/35 md.): Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gör-dükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidirler.Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, (…) soruşturma evrakını ince-lemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıta-sıyla savunma yapma hakkına sahiptir
Savunma hakkı:
Madde 130 –Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez.Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmıyan memur, savunma hakkından vazgeç-miş sayılır
Cezai kovuşturma ile disiplin kovuşturmasının bir arada yürütülmesi:
Madde 131 –Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez.Memurun ceza kanununa göre mahküm olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin ce-zasının uygulanmasına engel olamaz.
(Ek: 6/10/1983 -2910/1 md.)
160 sayılı Devlet Personel Dairesi Kurulması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kuruluşlarda çalışan personel hakkında; görevden doğan veya görevi sırasında işledikleri suçlarla kişisel suçları sebebiyle Cumhuriyet savcıları veya (…)(2)sorgu hakimlikleri veya Memurun Muhakematı hakkında Kanun uyarınca yetkili kurullarca yapı-lan soruşturma sonunda düzenlenen takipsizlik, meni muhakeme, iddianame, talepname veya lüzumu muhakeme karar suretleri ile ilgili mahkemelerce verilen kesinleşmiş karar suretleri bu personelin bağlı olduğu bakanlık veya kurum veya kuruluşa gönderilir.(1)(2) Uygulama:
Madde 132 –(Değişik: 12/5/1982 -2670/36 md.)
Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır.Aylıktan kesme cezası, cezanın veriliş tarihini takip eden aybaşında uygulanır.Verilen disiplin cezaları üst disiplin amirine, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ayrı-ca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.(3)
(Değişik dördüncü fıkra: 13/2/2011-6111/112 md.)
Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar.
(Mülga beşinci fıkra: 13/2/2011-6111/112 md.)
Disiplin cezalarının bir süre sonra özlük dosyasından silinmesi:
Madde 133 –
(Değişik: 12/5/1982 -2670/37 md.)Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma ceza-sından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur uyarma ve kınama cezalarının uygu-lanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvu-rarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir.Memurun, yukarıda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu isteğini haklı kılacak nite-likte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine karar verilelerek bu karar özlük dosyasına işlenir. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılmasındadisiplin kurulunun mütalaası alındıktan sonra yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.
Disiplin kurulları ve disiplin amirleri:
Madde 134 –
(Değişik: 2/2/1981 -2381/2 md.):Disiplin ve soruşturma işlerinde kanunlarla verilen görevleri yapmak üzere Kurum mer-kezinde bir Yüksek Disiplin Kurulu ile her ilde, bölge esasına göre çalışan kuruluşlarda bölge merkezinde ve kurum merkezinde ayrıca Milli Eğitim müdürlüklerinde birer Disiplin Kurulu bulunur.(2)
(Değişik: 12/2/1982-2670/38 md.):Bu kurulların kuruluş, üyelerinin görev süresi, gö-rüşme ve karar usulü, hangi memurlar hakkında karar verebilecekleri ve disiplin amirlerinin tayin ve tespitinde uygulanacak esaslar ile bunların yetki ve sorumlulukları gibi hususlar Cumhurbaş-kanınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.(3)
İtiraz:
Madde 135 –
(Değişik: 13/2/2011-6111/113 md.):Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı di-siplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerineintikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır. İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebi-lir veya tamamen kaldırabilirler.Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.
İtiraz süresi ve yapılacak işlem:
