İsimlerin cümle içerisinde görevlerini belirleyen eklere ismin hal ekleri denir. Dört çeşit olan isim hal eklerine, durum ekleri de denir. İsimler, cümle içinde ise beş değişik halde bulunabilirler:
1. Yalın Hal:
İsimlerin “-i, -e, -de, -den” eklerini almamış hallerine denir. Cümle içindeki böyle bir isim, “ne, kim, neresi” sorularından birini yanıtlayabilir.
Masa, saksı, Almanya, çiçek, akıl, sayı, yaprak, sekiz, kitap… Birdenbire masa kırıldı. (Ne?)
2. -i Hali:
Cümle içinde kullanılan bir ismin “-ı, -i, -u, -ü” eklerinden birini almış haline denir.
Cümle içindeki böyle bir isim, “neyi, kimi, nereyi” sorularından birini yanıtlayabilir.
Kapıyı, kirazı, düşünceyi, suyu, çocuğu, ütüyü, kalemi… Kapıyı çalmadan içeri girme. (Neyi?)
3. -e Hali:
Cümle içinde kullanılan bir ismin “-e, -a” eklerinden birini almış haline denir.
Cümle içindeki böyle bir isim, “neye, kime, nereye” sorularından birini yanıtlayabilir.
Kuşa, koltuğa, satranca, arabaya, eline, bilgiye… Herkes yaralı kuşa bakıyordu. (Neye?)
4. -de Hali:
Cümle içinde kullanılan bir ismin “-de, -da” ya da sertleşmiş haliyle “-te, -ta” eklerinden birini almış haline denir. Cümle içindeki böyle bir isim, “neyde, kimde, nerede” sorularından birini yanıtlayabilir.
5. -den Hali:
Cümle içinde kullanılan bir ismin “-den, -dan” ya da sertleşmiş haliyle “-ten, -tan” eklerinden birini almış haline denir. Cümle içindeki böyle bir isim, “neyden, kimden, nereden” sorularından birini yanıtlayabilir.
Fatoş’tan, gemiden, sözden, yağmurdan, işten, futboldan… Bu kitabı, Fatoş’tan aldım. (Kimden?)
https://www.sinifogretmenleri.net/turkce/isim(ad)-tamlamalari/
